Najpopularniejsze formaty papieru i ich wymiary – poradnik

Papier jest podstawowym surowcem używanym w poligrafii. Istotnym parametrem jest format, czyli wymiary strony mierzone w pionie i poziomie. W dzisiejszym artykule opisujemy szczegóły dotyczące najpopularniejszych formatów. Wiedza ta na pewno Ci się przyda podczas składania zamówienia z drukarni!

Podstawowe formaty papieru używane w drukarniach

Format papieru to określenie, którego używa się do oznaczenia długości i szerokości kartki. Dla ułatwienia poszczególne wymiary mają nazwy składające się z litery i liczby. Międzynarodowe oznaczenia zostały wprowadzone przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny. Dzięki zastosowaniu ujednoliconych oznaczeń formatów nie jest konieczne zapamiętywanie wymiarów poszczególnych rodzajów kartek. Najważniejsze formaty oznaczane są literami A, B, C i DL. 

Oto popularne formaty papieru i ich wymiary:

• A0 – 840 x 1180 mm,
• A1 – 594 x 841 mm,
• A2 – 420 x 594 mm,
• A3 – 297 x 420 mm,
• A4 – 210 x 297 mm,
• A5 – 148 x 210 mm,
• A6 – 105 x 148 mm,
• B1 – 680 x 980 mm,
• B2 – 480 x 680 mm,
• B3 – 340 x 480 mm,
• DL – 99 x 210 mm. 

Wszystkie formaty papieru mogą występować w orientacji poziomej i pionowej. Jest to określenie sposobu zadrukowania kartki. Jest dość istotnym parametrem ze względu na ułożenie treści.  

Formaty papieru A

• A0 – 840 x 1180 mm,
• A1 – 594 x 841 mm,
• A2 – 420 x 594 mm,
• A3 – 297 x 420 mm,
• A4 – 210 x 297 mm,
• A5 – 148 x 210 mm,
• A6 – 105 x 148 mm,
• DL - 210 x 99 mm (jest to tzw. format kopertowy - jest to 1/3 kartki A4),
• wizytówki - występują w dwóch najbardziej popularnych rozmiarach - 85 x 55 mm oraz 90 x 50 mm.

Widać tutaj wyraźnie, że format A zawsze zmniejsza się o połowę i tak A2 jest połową A1, a arkusz A4 mieści się dwa razy w A3.

Formaty papieru B

Warto zwrócić uwagę, że w przypadku formatów B wiele drukarni (w tym nasza) korzysta z nieco innych wymiarów. Jest to spowodowane ograniczeniami technologicznymi i oszczędnością. Dla przykładu B0 wg normy ISO format papieru to 1000 x 1414 mm. W przypadku druku w OpenPrint, wymiary arkuszy B0 to 1000 x 1400 mm.

Warto na to zwrócić uwagę zarówno przy tworzeniu projektu (choć w tym przypadku przeskalowanie obrazu jest stosunkowo łatwe) jak i zamawianiu druku.

Rozmiary formatu B wg normy ISO

• B0 - 1000 x 1414 mm,
• B1 – 1000 x 707 mm,
• B2 – 500 x 707 mm,
• B3 – 353 x 500 mm,

Rozmiary formatu B w drukarni OpenPrint

• B0 - 1000 x 1400 mm,
• B1 – 680 x 980 mm,
• B2 – 480 x 680 mm,
• B3 – 340 x 480 mm,

Wszystkie formaty papieru mogą występować w orientacji poziomej i pionowej. Jest to określenie sposobu zadrukowania kartki. 

Formaty papieru C

• C0 - 917 x 1297 mm,
• C1 - 648 X 917 mm,
• C2 - 458 X 648 mm,
• C3 - 324 x 458 mm,
• C4 - 229 x 324 mm,
• C5 - 164 x 229 mm,
• C6 114 x 162 mm.

Ten format jest zazwyczaj używany do kopert, gdzie rozmiar C4 pomieści w sobie grubszy plik arkuszy A4. 

Międzynarodowa norma ISO 216

ISO 216 to międzynarodowa norma dotycząca rozmiarów papieru, stosowana na całym świecie z wyjątkiem Ameryki Północnej i części Ameryki Łacińskiej. Norma definiuje serie rozmiarów papieru „A”, „B” i „C”. Dwie dodatkowe normy, ISO 217 i ISO 269, definiują powiązane rozmiary papieru; seria ISO 269 „C” jest powszechnie wymieniana obok rozmiarów A i B.

Wszystkie rozmiary papieru zgodne z normami ISO 216, ISO 217 i ISO 269 (z wyjątkiem niektórych kopert) mają ten sam współczynnik kształtu, √2:1, w zakresie zaokrągleń do milimetrów. Ten stosunek ma tę unikalną właściwość, że po przecięciu lub złożeniu na pół połówki mają również ten sam współczynnik proporcji. Każdy rozmiar papieru ISO stanowi połowę obszaru następnego większego rozmiaru w tej samej serii.

Czym różnią się od siebie poszczególne formaty papieru?

Łatwo zauważyć proporcje pomiędzy formatami papieru. W przypadku formatu A każdy kolejny numer począwszy od A0 jest 2 razy mniejszy od poprzedniego. Format A jest nieco mniejszy od B. Dlatego ten drugi jest odpowiedni do druku dużych wyrobów poligraficznych. Z kolei DL powstaje poprzez złożenie kartki formatu A4 na trzy części wzdłuż dłuższego boku. Takie zróżnicowanie wymiarów papieru ma znaczenie praktyczne. Przykładowo, ulotki proste i składane muszą być nieco większe, by pomieścić na nich całą treść.

Dobieranie formatu papieru jest bardzo ważne z wielu względów. W przypadku wizytówek zwykłych i składanych istotna jest ich wielkość. Musi pozwalać na wygodne przechowywanie wizytówki w portfelu lub wizytowniku. Standardowe wizytówki do druku mają wymiary 85 x 55 mm. Mogą też mieć nieco wydłużony kształt. Wtedy format papieru to 90 x 50 mm. 

Jeśli chodzi o plakaty, parametrem decydującym o ich wielkości jest ilość dostępnego miejsca. W zależności od tego, co ma przedstawiać plakat i gdzie ma być zlokalizowany, klienci drukarni wybierają standardowe rozmiary plakatu takie jak format B2 lub decydują się na większe bądź mniejsze opcje. Istnieje też możliwość zamówienia niestandardowych kształtów, np. długiej szarfy.

Jakie są najpopularniejsze formaty papierów?

Oto kilka ciekawostek dotyczących wydawałoby się zwykłego arkusza papieru.

• Format A4 (210 × 297 mm) jest najbardziej powszechnie używanym formatem papieru na świecie. Jest standardem w biurach, szkołach i drukarniach, a także w większości dokumentów urzędowych. Chociaż pochodzi z Niemiec, jest stosowany w wielu krajach, w tym w Polsce.
• System formatów A (A0, A1, A2, A3, A4 itd.) jest oparty na stosunku 1 do pierwiastka kwadratowego z 2 (1:√2). Dzięki temu każdy kolejny format A jest dokładnie połową poprzedniego. Na przykład, A4 ma powierzchnię połowy formatu A3, a A5 to połowa A4.
• Format Letter (8,5 × 11 cali, czyli około 216 × 279 mm) jest popularny w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, ale nie jest zgodny z międzynarodowym standardem ISO, co sprawia, że w wielu krajach jest mniej używany.
• Seria formatów B (B0, B1, B2, B3 itd.) jest mniej popularna niż seria A, ale stosowana jest w szczególnych przypadkach, jak na przykład w druku plakatów. Format B0 ma wymiary 1000 × 1414 mm, a jego powierzchnia jest większa niż A0.
• C4 i C5 – kopertowe formaty - format C4 (229 × 324 mm) jest często stosowany do wysyłania dokumentów w formacie A4 bez składania, a C5 (162 × 229 mm) to format, który doskonale mieści kartkę A5 lub złożoną kartkę A4.
• W niektórych krajach Azji, takich jak Filipiny, używa się formatu F4 (215 × 330 mm), który jest podobny do formatu Letter, ale nieco dłuższy. Wykorzystywany jest głównie do dokumentów urzędowych i biurowych.

Formaty papieru – wymiary i zastosowanie

Każda dobra drukarnia online oferuje usługi druku na różnych formatach papieru. Formaty takie jak A3 i A5 to podstawowe rozmiary artykułów biurowych i papierniczych. Pozostałe formaty, np. B5 jest często używany podczas projektowania i drukowania broszur, B2 do plakatów, a DL do wyrobu folderów, ulotek i kartek okolicznościowych, bonów i voucherów lub zaproszeń. Podczas zamawiania klient ma ułatwiony wybór, gdyż formaty papieru są posegregowane i dopasowane do rodzaju wyrobu. W przypadku niektórych specyficznych wyrobów takich jak zaproszenia, podziękowania, kondolencje lub kartki okolicznościowe konieczne jest dobranie odpowiedniej wielkości koperty. 

Jak wybrać format papieru w drukarni online?

Określenie preferowanych wymiarów jest niezbędnym elementem projektowania wizytówek i ulotek. Wiele drukarni internetowych daje klientom możliwość wybrania formatu papieru, jednocześnie zawężając wybór do wymiarów odpowiednich dla poszczególnych rodzajów wyrobów. Dobre dopasowanie formatów papieru jest ważnym elementem składania zamówienia. Jeśli masz wątpliwości co do formatów papieru, warto skonsultować się z drukarnią lub skorzystaj z opcji wizualizacji projektu na wybranym przez Ciebie formacie.

Rozpoznawanie poszczególnych formatów papieru jest przydatne podczas projektowania ulotek, plakatów i innych wyrobów poligraficznych. Dzięki znajomości wymiarów będziesz mógł lepiej zaplanować rozkład elementów na zadrukowanej stronie i dopracować wygląd końcowy.